دسته: علوم انسانی
بازدید: 5 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 42 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 20
ادبیات نظری تحقیق مالکیت فکری، حقوق مالکیت فکری در 20 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
بخشی از متن :
مبحث نخست : مفهوم مالكیت فكری و انواع آن
گفتار نخست : تعاریف مالكیت فكری از دیدگاه حقوقدانان داخلی
هنگامی كه به بحث پیرامون مالكیت فكری و حقوق مربوط به آن می پردازیم ، در مرحله نخست ، می بایست نسبت به روشن نمودن تعریف دقیقی از آن پرداخته شود و نظر اندیشمندان و صاحبنظران علم حقوق پیرامون حق مالكیت فكری را بیان نمود .
اصطلاح « حقوق مالكیت فكری » از سه واژه حقوق ، مالكیت و فكری بافته شده است . برای روشن شدن جایگاه آن باید به بررسی این سه واژه بپردازیم :
حقوق ، جمع حق است و در اصطلاح حقوقی عبات است از « قدرتی كه از طرف قانون به شخصی داده شد حق نامیده می شود كه در این معنا دارای ضمانت اجرایی نیز می شود ».[1]
مالكیت مفهومی است اعتباری و آن چیزی است كه از متعلق به شخص می باشد و دارنده اش می تواند هر گونه بخواهد آن را به كار گیرد و دیگری نمی تواند برابر قانون ، بی اجازه دارنده این حق از آن بهره ببرد .
اصطلاح فكری نیز به آفریده های ذهنی بشر و آنچه از اندیشه و ذوق او تراوش می كند ، گویند .
اصطلاح حقوق مالكیت فكری[2] برای اولین بار توسط یك حقوقدان بلژیكی بكار رفت و از آن به عنوان " مالكیت های غیر مادی" نیز یاد شده است . در كتب حقوقی ما بیشتر از آن به عنوان « حقوق مالكیت معنوی » نام برده شده است [3]. معنوی از آن جهت مورد اشاره قرار گرفته است كه تنها بعد مادی آن مد نظر نبوده بلكه آنچه كه نتیجه فكر انسان نیز میباشد ، مد نظر واقع شده است .
در اینجا با توجه به اینكه حوزه شمول و گستره لفظ معنوی فراوان بوده و معانی متعددی را برای آن تعریف نموده اند بنظر می آید كه آنطور كه شایسته است در رابطه با آفرینش های فكری این لغت جامع میباشد ولی مانع نیست . زیرا هدف و مقصود ازحقوق این نوع مالكیت ، حقوقی است كه منبعث از افكار و اندیشه و قوه تعقل خردورزان و اندیشمندان میباشد . در صورتی كه كلمه « فكری » دارای حیطه گسترده ای است كه یكی از آنها حق مالكیت معنوی است . ضمن اینكه كلمه معنوی در اكثر مواقع در مقابل كلمه مادی ، صوری و ظاهری بیان می شود . حقوق مالكیت فكری در اسناد بین المللی حقوق بشر همچون اعلامیه های جهانی حقوق بشر ، میثاق مدنی و سیاسی و میثاق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه بوده است و بررسی این حقوق در حوزه مالكیت فردی معنی پیدا می كند .[4]
در قوانین ایران تعریفی از حق مالكیت فكری ارائه نشده است اما با در نظر گرفتن جمیع جهات می توان تعریف فوق را از مواد مختلف قانون استنباط نمود . « حقوق معنوی ؛ مزایائی است قانونی ، غیر مادی و مربوط به شخصیت پدیدآورنده یك اثر فكری كه به موجب آن ، وی برای همیشه از یك دسته حقوق برخوردار است . » [5]
بدین سبب مزایایی برای صاحب فكر و اندیشه بوجود می آید كه این مزایا پایدار بوده و قابلیت انتقال به غیر را داراست .
برخی از حقوق دانان در سه بخش به تعاریفی از حقوق مالكیت ادبی و هنری و مالكیت حق تالیف و مالكیت حقوق صنعتی پرداخته اند .
« مالكیت ادبی و هنری : حق استفاده مالی و انحصاری و موقت هنرمند یا نویسنده از هنر یا نوشته خود می باشد .
مالكیت حق تالیف : اختیار قانونی نویسنده در مورد استفاده مالی از اثر قلمی خود در مدتی كه قانون معین كرده است .
مالكیت حقوق صنعتی : اختیار قانونی مخترع نسبت به استفاده مالی از اختراع خود و نیز اختیار قانونی استفاده از علامت فابریك و یا اسم تجارتی و یا هر نوع امتیاز دیگر را گویند ». [6]
عده ای از حقوقدانان نیز « حقوق مالكیت معنوی را حقوقی می داند كه به صاحب آن اختیار انتفاع انحصاری از فعالیت فكر و ابتكار انسان را می دهد .» برای مثال حقی كه تاجر و صنعتگر نسبت به نام تجاری یا مشكل خاص و علامت كالاها و فرآورده های خود دارد ، یا حقی كه نویسنده اثر ادبی یا مخترعی نسبت به اثر و اختراع پیدا می كند ، حق مالكیت فكری است .[7]
[1] - محمدجعفر جعفری لنگرودی ، ترمینولوژی حقوق ، تهران ، انتشارات احمدی، چاپ نهم 1377 ، ص 216
[2] - Intellectual property rights
[3] - نور الدین امامی ، حقوق مالکیت فکری ، فصلنامه رهنمون ، نشریه مدرسه عالی شهید مطهری پاییز وزمستان 1371 ، شماره 2و3 ، ص 193
[4] - بهروز اخلاقی ، حق مالكیت فكری حقی بشری ، مصاحبه منتشر شده ، 1389
[5] - صمد حضرتی شاهین دژ ، به نقل از عبدالمحمد آیتی ،فصلنامه فلسفه ، كلام و عرفان ، سال 1387 ، شماره 10 ، ص 159
[6] - محمد جعفر جعفری لنگرودی ، همان ، ص 599 و 600
[7] - ناصر كاتوزیان ، دوره مقدماتی حقوق مدنی ( اموال و مالكیت ) ، نشر دادگستر ، چاپ اول1376 ، ص 23 و 24